anasayfa kategoriler idesözlük müze rehberi köşe yazıları sunumlar amacımız bize ulaşın
› Kategoriler  

 

 

AHŞAP KAKMA TEKNİĞİ

 

Düz bir yüzey üzerinde açılan ve dekorasyonu oluşturan oyuklara taş, maden, cam, sedef, kemik, tahta vb. gibi çeşitli materyallerin sıkıştırılarak, gömülerek oluşturulmasına Kakma (gömme) tekniği denir.

 

 Ahşap işçiliği içinde yer alan kakma tekniğinin erken örneklerine 14.yy da rastlanılır. 14. ve 15. yy da kemik ve ahşap içine yine ahşap kakma görülür. Osmanlı sanatında ise sedef, fildişi, kemik gibi malzemelerden kakma yapılmıştır. 14. ve 15. yy eserlerinde kakmalar rozet, yıldız içlerine yapılırken, 16.yy dan itibaren eserin tamamında silme kakma işçiliği görülür.

 

 
Sedef Kakma

 

Sedef kakma, masif yada kaplamalı yüzeylere sedef, kemik, vb. gibi süsleyici malzeme gömülerek uygulanan bir süsleme sanatı olarak tanımlanır. Bu işi yapan kişiler  Sedefkar olarak anılır.

 

Sedef kakma, süslenmek istenen nesnenin yüzeyine çizilen motiflerin çevresine teller kakılıp, içinde kalan bölümlerin biçimlerine göre oyulmuş yuvalarına aynı biçimde kesilen sedef parçalarının yapıştırılarak oturtulması işlemidir.

 

Nesnenin yüzeyine çizilen kompozisyon üzerine, ağaca yuva açılmadan, mozaik biçiminde birbirine değen sedeflerin yapıştırılmasıyla yapılan işlem ‘sıvama’ olarak tanımlanır.

 

Kakma tekniğinde kullanılan sedefler, düz beyaz veya ışığa göre renk değiştiren 'arusek' olmak üzere iki türlüdür.

 

Osmanlı'da sedef işlemeciliğinin ilk örnekleri 15.  yüzyıl sonlarına doğru görülür.  Edirne’de tek kubbeli II. Bayezid Camii 'nin kapı kanatlarında görülen sedef işçiliğinin, XVI  yüzyılda olgunluk devresine girdiği bilinmektedir  Bu dönemde sedefçilik kapı, pencere, dolap kanatları, kürsü, çekmece, Kur’an muhafazası, rahle, masa, koltuk, kanepe, sehpa gibi mobilyalar, silah kabzası, nalın, körük, tütün tabakası, kahve takımı vb  gibi ahşap eşyada görülmüştür  

 

Günümüzde Gaziantep, Antakya, Kilis ve İskenderun da zengin örneklerine rastlanmaktadır.

  

detaylı bilgi için bkz.

 

 

    Kapat
 

S.Türkoğlu, Maden Sanatı ve Kuyumculuk, Kültür Bakanlığı, İstanbul 1993
Örçün Barışta, Türk Sanatında Sedef Kakmacılık ve Günümüzdeki Durumu, DEÜ GSF yayınları, İzmir 1985
Rahmi Aras, Ağaç Kakmacılığı, 4. Ulusal El Sanatları Semp.,DEÜ GSF yayınları, İzmir 1985
Can Kerametli,
Osmanlı Devri Ağaç İşleri, Tahta Oyma, Sedef, Bağ ve Fildişi Kakmalar, Türk Etnografya Dergisi, S.4, Ankara1962

 
     
 
 
› İlgili kategoriye ait ürünler
İlgili kategoriye ait herhangi bir ürün bulunmamaktadır.

› Bunları biliyor musunuz?
Birsen Malkoç
Tüm hakları saklıdır. © 2024 idesanat.com
Önemli Bilgiler
1. İçeriğimizi başka bir sitede paylaşıyorsanız, lütfen kaynak belirtmeyi unutmayın, ilginize teşekkür ederiz.
2. Sitemizde bulunan bir içeriğin telif haklarına veya yasalara aykırı olduğunu düşünüyorsanız lütfen bize bildirin.