TÜLÜ

Tülü, Anadolu'da yünden ve tiftikten el tezgahlarında dokunan havlı (tüylü) halıdır.

Yaygı, yatak örtüsü, eğer örtüsü, perde vb. gibi çeşitli yerlere örtmek amacıyla oluşturulmuş tülüler koyun, deve yünü ve keçi kılı kullanılarak yapılan, halıdan yüksek havlı, daha seyrek düğümlü ve hafif dokumalardır.

Halk dilinde ‘çeki tülüler’ olarak isimlendirilen düğümlü ve düğümsüz iki çeşidi vardır.

Düğümsüz yapılanda çözgüye düğüm atılmamıştır ve hav atkı ipliklerinin arasından çekilerek dokunmuştur. Kalın dokulu ve doğal bırakılmış yün tutamlarından oluşan tüylerinin görünüşü ile Siirt’te dokunan battaniyelerden farklıdır.

Düğümlü tülüler ise ya çözgü üzerine yapağıdan alınan bir tutam eğrilmemiş yün ile ya da eğrilmiş yün ile ara ara Türk düğümü atılarak dokunmaktadır. Bu tür dokumalar tek renkli ve çok renkli olarak çalışılır. Yünün doğal renkleri kullanılır.

Tek renkli örnekleri ile
Konya; kırmızı, sarı, yeşil, mavi, pembe gibi çok renkli yünler kullanılmış örnekler arasında çizgisel yada renk lekeleri biçiminde yapılmış dizgileriyle,
Karapınar; beyaz, kahverengi, siyah doğal renkli yünlerle yapılmış sıralamalarıyla,
Eşme; batik tekniği ile renklendirilmiş at örtüleri ile dikkat çeker.

Karaman ve Kayseri’de eğrilmiş yün ile yapılan parçalar görülür.

Konya Cihanbeyli, Adana Karaisalı ve Yahyalı’da tülülerin pamuklu atkı ve çözgü üzerine yer yer yünden atılmış düğümlerle bezenmiş örnekleri görülmektedir.

detaylı bilgi için bkz.