Makrama

Güneydoğu Anadolu’da ‘mahrame’ (büyük örtü), Ege yöresinde ise, ‘makrama’dır. Bu örtü kullanıldığı yere göre 'şerbet makraması', 'yemek makraması' gibi çeşitli isimler alır.

Genel görüntüsü dikdörtgen şeklindedir. 16.yy.da 40x50 cm olan bu örtüler daha sonraki yüzyıllarda büyümüş 90x150 cm. kadar olmuştur.

90x250 cm. boyutlu yemek makramalarına ise 'dolama' adı verilir. Dolamanın özelliği yer sinisi çevresinde oturanların önlerinde dolaşmasıdır. 

Makramalar, ince keten ile pamuklu kumaşlardan dokunurlar.
Her iki ucunda 15-25 hatta 40 cm. kadar işlenmiş bir kısım bulunur.
Genelde çok renkli çiçek, kıvrık dal, meyve, yaprak gibi motifler kullanılır.
Son yüzyıllarda peyzaj, çeşitli armalar, evler, eski yazılar ve müzik aletleri de yer almıştır.

Tekniklere gelince, özellikle hesap işinin,  muşabbak, pesend, sarma, susma, cıvan kaşı çeşitleridir. Genelde uçlar tığ oyalıdır.

18.yy. sonlarında  ve 19.yy.da makramaların işlevleri değişmiş ve başörtüsü şekline dönüşmüştür.
 

Peşkir 

Geçmişte, ince keten ve pamuklu ipliklerden dokunan peşkirler, dikdörtgen biçiminde, kullanım yerlerine göre değişik ölçülerde  işlemeli bir dokuma çeşididir.

Yüz ve el kurulamaya yarayan peşkirler yağlık ve makramalar ile renk, teknik ve kompozisyon bakımından benzerlik göstermektedirler.

İşlemelerinde çok renkli çiçek, kıvrık dal, meyve, yaprak gibi motifler kullanılan peşkirler Türk adet, gelenek ve örflerinin bir simgesi niteliğindedir.

Peşkirler Türk hamam geleneğinden kalan güzel bir mirastır. Kumaş genellikle su emmeye elverişli türdendir.
Havlu yerine kullanıldığından bu dokumalara bazı yörelerde "Yüz Bezi" denildiği de tespit edilmiştir.

İşleme tekniği olarak düz pesend, verev pesend, düz sarma, verev sarma, balık sırtı, gözeme ve cıvan kaşı   kullanılır. Kendi ipinden iki kısa kenarında saçak bulunan dokumalar keten, ipek veya pamuktan yapılmaktadır.

 
 detaylı bilgi için bkz.