BEYAZ İŞLER

İnce veya kalın beyaz kumaş üzerine beyaz iplikle işlendikleri için bu ismi almışlardır.

Kendi içinde çok çeşitli işleme teknikleri bulunmaktadır. Daha çok son yüzyıllarda görüldüğü için Türk işlemeleri kapsamına girmezler.

Antika, Antep işi, ajurlu veya delikli, sarma işlemeler olarak bilinenler bu gruba giren işlemelerdir. 

Antep İşleri 

Antik Antep işi, birman, mongol, demor, opel krep olarak bilinen ipek kumaşlar kullanılarak, genellikle bej veya beyaz renkli ipekli kumaşlara, kendi renklerinde kullanılan saf ipek ipliklerle birkaç aşamalı, birbirinden farklı işleme teknikleri ile yapılan bir nakış sanatıdır.

Antep işinin uygulanacağı kumaşın en ve boy atkı ve çözgü ipliklerinin aynı kalınlıkta dokunmuş olma şartı vardır. Ayrıca nakışın görünürlülüğü için mutlaka düz kumaşa işlenir.

Ketenler, pamuklu kumaşlar, renkli ipekliler, yöresel el dokuması kutnu kumaşlar, ödemiş ipeği, daha çok ‘antik Antep işi’nde kullanılan mongol, birman, krep, demor tipi ipek kumaşlara alternatif olarak kullanılır.  

Tarihçe

Antep işi, ilk defa Antep ve çevresinde ev hanımları tarafından yapıldığı için bu adı almıştır. İşlemelerin eski Türk işleme karakterini taşıması bu işlerin yerli halk tarafından yapıldığını göstermektedir. Antep işlerinin hangi yıllarda başladığı kesin olarak bilinmemekle birlikte, 1850'lerde ilk olarak, Gaziantep'in köylerinde erkeklerin başlarına giydikleri terliklerin, damat giysilerinin paçalarının işlendiği, şehirlerde daha sonra  ipek kumaşlar üzerine ev tekstil ürünlerinde kullanıldığı bilinmektedir.  

İşleme Tekniği

Dokunmuş kumaşın en  ve boy atkı ve çözgü iplikleri  kesilerek, istenen motifin uygulanacağı alanlar oluşturulur. İşlenecek  motiflerin kumaşta yer alacağı alanın oluşturulması çok önemlidir. O nedenle Antep işi halk arasında tarif edilirken, ‘önce kumaşı söküp, sonra nakışla dokuyoruz’ denmektedir.

Antep işi 'susma' ve 'ajur' olarak bilinen ve çok çeşitli modelleri olan, nakış türlerinin birlikte uygulandığı zengin bir tekniktir. Günümüzde işleme tekniği bozulmadan sim, renkli iplikler ve yardımcı nakış iğneleri kullanılarak yapılmaktadır.  

Antep işi daha önce sadece ev tekstil ürünlerinde kullanılırken, bugün, takıdan panoya, giysi süslemelerinden gelinliğe kadar birçok yeni tasarımı nakışla buluşmuş çok farklı bir ürün yelpazesi oluşmuştur. 

Yazı (Antep İşleri): Jale Özaslan / Antep İşi Kadkoop Kurucusu

detaylı bilgi için bkz.