İPLİK İŞLERİ
Cumhuriyet döneminde hızlı gelişme gösteren tekstil endüstrisinin bir kolu olarak, aile işletmeleri biçiminde bugün de kısmen varlığını sürdüren el dokumacılığı, ilk ortaya çıktığı günden günümüze dünyada ve ülkemizde endüstri devrimine gelene kadar bütünüyle el emeğine dayalı bir üretim içinde görülür.
Ancak gelişen endüstriye koşut olarak, kumaş ve diğer dokumaların üretiminde kullanılan makinelerin geliştirilmesi ve kimyasal boyaların kullanıma girmesiyle, dokumacılık endüstrisi hızlı bir gelişme gösterir.
Bu gelişme insan gücüne ve el emeğine dayalı üretimi yapılan geleneksel dokumacılığın yavaş yavaş terk edilmesine neden olur.
Bununla birlikte, az gelişmiş yada gelişmekte olan ülkelerde el dokumacılığının durumu endüstrileşmiş toplumlara oranla, günümüze ulaşabilen ve bugün kısmen fonksiyonunu sürdürebilen bir uğraş alanıdır.
Anadolu da özellikle Cumhuriyet Dönemi nin en zengin halk sanatları; pamuk, keten, ipek, yün, kıl vb. gibi iplikler yanısıra bunların çeşitli bileşimleriyle çok teknikler kullanılarak uygulanan iplik işleri, başka deyişle tekstil sanatlarıdır.
Genellikle belli bir işliği gerektirmeyen, her evde bulunabilen, taşınabilir araç ve gereçlerle yapılan bu sanat dalları engin bir alana yayılmaktadır.
Günümüzde adını, kullanılan gereç, teknik, oluşturulan üründen alan, ya iplik ya da iplikten yapılmış bir gereç ile uygulanan bu sanatlar alfabetik bir sistemle,
dokumacılık,
halıcılık,
işlemecilik,
kilimcilik,
kolan dokumacılığı,
nakış çul dokumacılığı (cicim),
oyacılık,
örücülük,
örgücülük,
tentenecilik,
tülü yapımcılığı,
yazmacılık
yorgancılık şeklinde sıralanmaktadır.
Fakat bu grup içinde yer alan ürünlerin, bu çalışma (İdesanat.com) içindeki kümelenmesi, ham maddesi lif olan el sanatı türlerinin üretimde kullanılan ipliğin hazırlığı ve boyama işlemleri hariç tutularak , yapım teknikleri esas alınarak yapılmıştır.
Buna göre;
1-Dokuma türleri; halı-kilim, el dokusu kumaşlar, çarpana (kolon) dokumalar.
2-Örgü işleri; çorap, eldiven vb. örgüler, oya türleri, danteller.
3-İşlemeler, keçe işleri, el baskıcılığı olarak gruplandırılmıştır.
detaylı bilgi için bkz.
|
