anasayfa kategoriler idesözlük müze rehberi köşe yazıları sunumlar amacımız bize ulaşın
› Kategoriler  


Makrama

Güneydoğu Anadolu’da ‘mahrame’ (büyük örtü), Ege yöresinde ise, ‘makrama’dır. Bu örtü kullanıldığı yere göre 'şerbet makraması', 'yemek makraması' gibi çeşitli isimler alır.

Genel görüntüsü dikdörtgen şeklindedir. 16.yy.da 40x50 cm olan bu örtüler daha sonraki yüzyıllarda büyümüş 90x150 cm. kadar olmuştur.

90x250 cm. boyutlu yemek makramalarına ise 'dolama' adı verilir. Dolamanın özelliği yer sinisi çevresinde oturanların önlerinde dolaşmasıdır. 

Makramalar, ince keten ile pamuklu kumaşlardan dokunurlar.
Her iki ucunda 15-25 hatta 40 cm. kadar işlenmiş bir kısım bulunur.
Genelde çok renkli çiçek, kıvrık dal, meyve, yaprak gibi motifler kullanılır.
Son yüzyıllarda peyzaj, çeşitli armalar, evler, eski yazılar ve müzik aletleri de yer almıştır.

Tekniklere gelince, özellikle hesap işinin,  muşabbak, pesend, sarma, susma, cıvan kaşı çeşitleridir. Genelde uçlar tığ oyalıdır.

18.yy. sonlarında  ve 19.yy.da makramaların işlevleri değişmiş ve başörtüsü şekline dönüşmüştür.
 

Peşkir 

Geçmişte, ince keten ve pamuklu ipliklerden dokunan peşkirler, dikdörtgen biçiminde, kullanım yerlerine göre değişik ölçülerde  işlemeli bir dokuma çeşididir.

Yüz ve el kurulamaya yarayan peşkirler yağlık ve makramalar ile renk, teknik ve kompozisyon bakımından benzerlik göstermektedirler.

İşlemelerinde çok renkli çiçek, kıvrık dal, meyve, yaprak gibi motifler kullanılan peşkirler Türk adet, gelenek ve örflerinin bir simgesi niteliğindedir.

Peşkirler Türk hamam geleneğinden kalan güzel bir mirastır. Kumaş genellikle su emmeye elverişli türdendir.
Havlu yerine kullanıldığından bu dokumalara bazı yörelerde "Yüz Bezi" denildiği de tespit edilmiştir.

İşleme tekniği olarak düz pesend, verev pesend, düz sarma, verev sarma, balık sırtı, gözeme ve cıvan kaşı   kullanılır. Kendi ipinden iki kısa kenarında saçak bulunan dokumalar keten, ipek veya pamuktan yapılmaktadır.

 
 detaylı bilgi için bkz.  

 

    Kapat
 

Kaynak:Nurhayat Berker, İşlemeler, Yapı Kredi Yayınları, 1981
Örcün Barışta,
Osmanlı İmparatorluk Dönemi Türk İşlemeleri, Osmanlı Kültür ve Sanat, Ankara 1999
M.Celal Lampe, Türk İşlemeleri, İstanbul 1939
Burton Berry, Old Turkish Towels, 1938
Celal Arseven, Sanat Ansiklopedisi, İstanbul 1950
G.Von Palotay, Turkish Embroideries, London 1954
Macide Gönül, Topkapı Sarayı Kolleksiyonundan Bazı Türk İşlemeleri, İstanbul 1969
Nurhayat Berker-Yusuf Durul, Türk İşlemelerinden Örnekler, Ak Yayınları, 1971
Ayten Sürür, Türk işleme Sanatı, Akbank 1976
Örcün Barışta, Özel Müzelerimiz ve Kolleksiyonlarımız II, Sanat Dünyamız 1984
Pauline Johlnstone,Turkish Embroidery, Victoria Albert Museum 1985 

 
     
 
 
› İlgili kategoriye ait ürünler
İlgili kategoriye ait herhangi bir ürün bulunmamaktadır.

› Bunları biliyor musunuz?
Birsen Malkoç
Tüm hakları saklıdır. © 2024 idesanat.com
Önemli Bilgiler
1. İçeriğimizi başka bir sitede paylaşıyorsanız, lütfen kaynak belirtmeyi unutmayın, ilginize teşekkür ederiz.
2. Sitemizde bulunan bir içeriğin telif haklarına veya yasalara aykırı olduğunu düşünüyorsanız lütfen bize bildirin.