Beledi Dokumalar

Günümüzde sadece İzmir in Tire ilçesinde üretilen beledi dokumaları, 15.yy. dan sonra Konya’da ‘’veledi’’, Bursa ve Manisa’da ‘’beledi’’ adıyla  üretildiği diğer bölgelerde de ‘karaoğlan dimisi’ olarak adlandırıldığı bilinmektedir.

Beledi dokuması ipek ve pamuğun kullanıldığı çift katlı bir dokumadır. Kumaşın iki yüzü desenler tarafından birbirine bağlanır.

Bu dokumanın en önemli özelliği, sağlamlığı ve kullanılan tezgahın yapısıdır. Beledi dokuma tezgahı 3m yükseklikte ve 3m uzunluğundadır.

Beledi dokumaları genellikle geometrik bir düzen içinde bitkisel motiflerden rozet, gülbezek, geçmeler, örmeler ve kufi yazılarla süslenmiş bordürler ve çerçevelerden oluşur.

Başlıca motifler ‘bademli’, ‘kutulu’, ‘celepiş’, ‘tireiş’, ‘aynalı’ ve ‘yıldızlı’dır.

Genelde beledi dokumalarda yüzey düzenlemesi iki şekilde görülür.

Bunlardan ilki, bir motifin yan yana ya da üst üste sürekli tekrarlanmasıyla oluşan yüzey düzenlemesidir ve perdelik, döşemelik, yatak örtüsü, yorgan yüzü olarak kullanılır.

Diğer yüzey düzenlemesi, sınırlı yüzey içinde özel şekillerde bir ya da birkaç motifin birlikte kullanıldığı yüzey düzenlemeleridir.

Beledi dokumaları çift katlı ve bazılarıda çift yüzlü dokumalardır.

Tek yüzlü olan dokumaların arkası beyazdır. Bu dokumalarda genellikle kullanılan renkler kırmızı, mavi, yeşil, siyah, bej, altın sarısı, mor ve beyazdır.

Dokumanın zeminine koyu renkler, motiflerde ise açık renkler yer alır.

Günümüzde beledi dokuması sadece Tire’de yapılır.

detaylı bilgi için bkz.