anasayfa kategoriler idesözlük müze rehberi köşe yazıları sunumlar amacımız bize ulaşın
› Kategoriler  


Deri İşleri

Derinin tanımı ve tarihi gelişimi için bkz. Anadolu'da Deri

El yapımı deri ürünler, eskiden Anadolu’nun pek çok yöresinde ata sanatı olarak yürütülürken günümüzde bazı illerimizde eskisi kadar olmasa da halen sürdürülmektedir.

İşleme Teknikleri

Hayvandan yüzülen ve tabakhanelerde işlemeye hazır deriye ‘ham deri’ işlendikten sonra ortaya çıkan deriye ‘mamul deri’ denmektedir.

Hayvan derileri piyasaya sürülmeden önce bir dizi işlemden geçer.
Çeşitli fiziksel ve kimyasal işlemlerden geçirileren ham derinin, mamul hale gelebilmesi için başlıca hazırlama, sepileme ve bitirme (finisaj) işlemlerinden geçmesi gerekir. Sepileme (tabaklama), deride kaliteyi belirleyen en önemli unsurdur.

Deri kalitesine ve kullanılacağı yere göre; ağartma, yağ giderme, boyama, sepileme, yağlama ve cilalama gibi işlemlerden geçtikten sonra finisaj aşamasında nubuk, videla, güderi veya süet adını almaktadır.

Deriler hazırlanış ve görünüşlerine göre; özel isimler alırlar. En ince derilere ‘glase’, ‘süet’, parlak olanlarına ‘rugan’, kalın olanlara ise ‘vidala’ denmektedir.

Deri teknikleri, birleştirme ve yüzey süsleme teknikleri olarak iki bölüm halinde açıklanabilir.

Deri ürünlerin birleştirilmesinde; yapıştırma, elde dikme, makinada dikme ve zımba ile birleştirme olmak üzere dört farklı teknik uygulanmaktadır.

Yüzey süsleme teknikleri ise; aplikasyon, kakma (gömme), oyma, işleme, dikiş, boyama, ıslatarak şekil verme, keserek işleme, baskı, yakma, kabartma gibi onbir farklı teknikten oluşmaktadır.

Desenler ve Renkler

Geçmişte yapılan deri örneklerinde bitkisel motifli desenlerin ağırlıkta olduğu görülür. Eski örneklerde renkler, azalan oranlarla kahverengi, siyah, kırmızı, derinin doğal rengi, yeşil, mavi ve yaldızdır.

Günümüzde ise keserek işleme tekniği çok kullanıldığı için, geometrik şekiller tercih edilmektedir. Ayrıca bitkisel, insan ve hayvan figürleri de kullanılmaktadır.

Renkler ise yine azalan oranlarla, kahverengi, taba, bej, doğal deri rengi, siyah, sarı, turuncu, yeşil ve mavidir. Eski ve yeni örneklerde kahverengi en çok kullanılan renktir. Kırmızı eski örneklerde kullanılırken günümüzde hiç kullanılmamaktadır.

Derinin tanımı, yapısı, elde edilmesi, tarihi gelişimi, korunması ve işleme teknikleri hk. detaylı bilgi için bkz.




    Kapat
 

Kaynak:M.Özdemir-N.Kayabaşı, Geçmişten Günümüze Dericilik, Kültür Bakanlığı,Ankara 2007
     A.Sürür, Türk İşleme Sanatı, Ak Yayınları, İstanbul 1976
     A.Nuri, Türklerin Deri Sanayine Yaptıkları Hizmetler,Akşam Matbaası, İstanbul 1936
     A.Alpaut, Tatbiki Dericilik, İstiklal Matbaası, Ankara 1957
     A.Toptaş, İşlemeli Mektup ve Para Çantaları, Antik Dekor Sanat Dergisi, S18,1993
     B.M.Aşan, Geleneksel Sanatlarımızdan Semercilik, Türk Folkloru Araştırmaları, S:69, 1985
     B.Kapucu, Dekorasyonda Deri, Art Dekor Dekorasyon ve Sanat Dergisi, S.31, 1995
     C.Erdönmez, Askeri Kültür Varlıkları içinde Deri Aksesuarların Üretim, Kullanım ve Süsleme Teknikleri, Genel Kurmay Bşk.lığı, İstanbul 2002
     C.Öncü, Mezbaha Mahsulleri Teknolojisi I.Dericilik Temel Bilgileri, AÜYayınları,Ank.1968
     E.Akurgal, Anadolu Kültür Tarihi, Tübitak Bilim Kitapları, Ankara 2000
     F.Çağman, 1582 Şenliklerinde Deri, Deri leather Fashion, 1990
     G.Önol, İnsanlığın en Eski Sanatlarından Dericilik, Deri Dergisi, S:17,1984
     G.Feher, 16.Yüzyıla Ait Deri Kaftan, Kültür ve Sanat Dergisi,S.13, 1992
     H.Züber, Dağlama Sanatı, Sanat Dünyamız, S:15, 1979
     H.Züber, Deri ve Deri Süsleme, Sümerbank Sanat, S:16, 1977
     H.Yelmen, Kazlıçeşme’de 50 Yıl I-II, Ezgi Yayıncılık, İstanbul 1998
     H.Yelmen, Derinin Anadolu’da Bin Yıllık Öyküsü, Creative yay., İstanbul 2002
     K.Çığ, Türk Kitap kapları, Doğan Kardeş Matbaası, İstanbul 1971
     Lütfü Dağtaş, Anadolu’da Dericilik, Dönence baskı ve y.evi, İstanbul 2007
     M.Seçkinöz-S.Alpaslan-Ş.Komşuoğlu-S.Etike, Süsleme Resmi ve Süsleme Sanatları Tarihi, T.Tarih Kurumu, Ank.1986
     M.Harmancıoğlu-Y.Dikmelik, Ham Deri, Özen ofset, İzmir 1993
     M.Harmancıoğlu, Deri Kimyası, EÜ Zıraat Fak. Yayınları, İzmir 1988
     M.Ülker, Geleneksel Türk Sanatında Oyma Eserler, Türkiyemiz Dergisi,S.73,1994
     M.E.Özen, Türk Cilt Sanatı, T.İş Bankası 377, İstanbul 1998
     M.E.Özen, Yazma Eserlerde Deri, Deri Leather Fashion Dergisi, S:9, 1987
     M.Güler, Kösele ve Köseleden Yapılan Dekoratif Ürünler, Kültür ve Sanat Dergisi, S.23 1994N.Sakaoğlu-N.Akbayar-
     N.Eren, Deri ve Dericilik  Türk Folkloru, 1986
     N.Atasoy,Splendors of Ottoman Sultans,The Memphis İntenational Culturel Series, USA 1992
     N.Atasoy, Topkapı Sarayındaki Pabuç ve Çizme Hazinesi, Türkiyemiz, S:5,1971
     N.Kayabaşı-M.Özdemir, Geçmişten Günümüze El Yapımı Ayakkabılar, Milli Folklor Uluslar arası Halkbilim Dergisi, S.62, 2004

     O.Aslanapa, Türk Sanatı, Remzi kitapevi  ist.1989
     Ö.Küçükerman,Geleneksel Türk Dericilik Sanayi ve Beykoz Fabrikası, Sümerbank y.İst.1998
     Ö.Barışta, Osmanlı İmparatorluğu Dönemi Türk İşlemeleri, Kültür bakanlığı, Ankara 1999
     R.E.Atafrat, Dericilik  ve Deri Boyacılığı, Ahmet Halit k.evi, İstanbul 1936
     S.Özaslan, Geleneksel Sanatlarımızdan Kırkpare-Parça Birleştirme, Kültür Bakanlığı, Ank.2001
     S.Delibaş, Osmanlı Sarayında Deri, Deri Leather Fashion Dergisi, S.33,1989
     T.Çoruhlu, Korunma Silahlarından Kalkan, İlgi Dergisi, S:60, 1990
     T.Çoruhlu,Osmanlı Ateşli Silahlar Teçhizatından Barutluklar, İlgi Dergisi, S:64, 1991
     T.Çoruhlu, Kütüklükler ,Fişeklikler, İlgi Dergisi, S:65, 1991
     T.Çoruhlu, Eski Ayakkabılar, İlgi Dergisi, S:81, 1995
     T.Çoruhlu, Osmanlı Kadınının Sosyal ve Kültürel Yaşantısında Kullanılan Çantalar, Antik Dekor, S:30, 1995

 
     
 
 
› İlgili kategoriye ait ürünler
İlgili kategoriye ait herhangi bir ürün bulunmamaktadır.

› Bunları biliyor musunuz?
Birsen Malkoç
Tüm hakları saklıdır. © 2024 idesanat.com
Önemli Bilgiler
1. İçeriğimizi başka bir sitede paylaşıyorsanız, lütfen kaynak belirtmeyi unutmayın, ilginize teşekkür ederiz.
2. Sitemizde bulunan bir içeriğin telif haklarına veya yasalara aykırı olduğunu düşünüyorsanız lütfen bize bildirin.