Gaziantep İli, tarihi coğrafya bakımından Kuzey Suriye - Anadolu ve doğu-batı arasında kültürel, askerî ve ticarî yolların üzerinde ve kavşak noktasında yer almaktadır. Tarihte çok değişik kültürlere tanık olmuş Gaziantep İli'nde 250'den fazla höyük bulunmaktadır. Anadolu'nun en eski buluntularından biri Dülük Mağarası'nda bulunmuş olan taş aletlerdir. Bunların tarihi 600 bin yıl önceye Paleolitik Çağa uzanmaktadır. Yöre Hurri, Hitit, Pers, Yunan, Roma, Bizans ve İslâm uygarlığının izlerini taşımaktadır.
Yörede 30'u aşkın arkeolojik kazı yapılmıştır. Müzede 65 binin üzerinde eser bulunmaktadır.
Gaziantep Müze Müdürlüğü'ne bağlı olan müzeler; Arkeoloji Müzesi, Mozaik Müzesi, Etnografya Müzesi ve İslahiye İlçesi'ndeki Yesemek Açık Hava Müzesi’dir.
Gaziantep Arkeoloji Müzesi ve Zeugma Mozaik Müzesi
Gaziantep Arkeoloji Müzesi’nin bitişiğinde yer alan Türkiye’nin en büyük Mozaik müzesi olan Zeugma Mozaik Müzesi, 2005'de açılmıştır.
Mozaik müzesinin bir galeriyle bağlandığı Eski Arkeoloji Müzesi ise Gaziantep ve çevresindeki taşınabilir kültür varlıklarının kronolojik sırayla sergilendiği, “kronolojik müze” olarak düzenlenmiştir..
Gaziantep arkeoloji müzesi 3500 m2' lik teşhir alanına sahiptir. Yeni yapılan binada 16 adet teşhir salonu, teşhiri yeniden düzenlenen eski binada ise 5 adet teşhir salonu bulunmaktadır. Yeni binadaki teşhir salonlarında Zeugma kurtarma kazılarında bulunan 550 m2 mozaik, 120 m2 fresk ve heykeller teşhir edilirken, eski binada ise Gaziantep çevresinin kronolojisiyle ilgili 1752 adet eser teşhir edilmektedir.
Zeugma Mozaik Müzesi iki katlı olup, 16 adet teşhir salonu bulunmaktadır.
Alt katta, Zeugma 2000 yılı kurtarma kazılarında meydana çıkarılan Poseidon ve Euphrates villalarının sütunlu avlusu, yemek odası, iç avlusu, mozaikleriyle, freskleriyle ve orijinal mimarisiyle birlikte sergilenmektedir.
Müzede ayrıca,
Zeugma kurtarma kazılarında bulunan mozaikler, savaş tanrısı Mars'ın heykeli, mezar heykelleri, Poseidon villasının avlusundaki Poseidon mozaiği ve oturma odasındaki Perseus mozaiği, Kointus Kalpornius adlı mozaik sanatçısının adı da yer aldığı pembe giysili Theonoe'nin resmedildiği mozaik, Aşk ve ruhun yan yana resmedildiği mozaik, “Dionysos'un Düğünü”' nün resmedildiği mozaik, Nehir tanrılarının anne ve babası Okeanos ve Tethis'in resimlerinin olduğu mozaik ve geometrik desenli mozaikler
Sığ havuzda, deniz canlılarının arasında resmedilen denizlerin tanrısı Poseidon, Dünya'da bilinen tek Mars heykeli olan Savaş tanrısı Mars'ın bronz heykeli,
“Kadınlar Odası” tabanında, Samsatlı Zosimos imzalı, “Aphrodite'nin Taçlandırılması” mozaiği
Fırat'ın nehir tanrısı Euphrates'in resmedildiği mozaik, Zosimos ustanın bilinen ikinci eseri olan, “Kahvaltıdaki Kadınlar” adlı tiyatro oyununun bir sahnesinin resmedildiği mozaikler yer alır.
Kronolojik Müze’de 5 adet teşhir salonu vardır. Bakır, demir v.b. minarellerden ve deniz canlıları ile yaprak fosilleri, Mamut iskeleti ve İnsanoğlunun ilk izlerini yansıtan 600.000 yıl öncesine ait, özellikle Dülük'de bulunan paleolitik taş aletlerinin ve bunların kullanımına yönelik didaktik materyaller teşhir edilmektedir.
Tunç çağı, Hitit ve Asur Taş eserler, takılar, Zeugma'nın sembolü Çingene kızı, Akamenid-Pers, Hellenistik ve Kommagene ile özellikle Roma dönemine ait heykelcikler, cam eserler, kırmızı astarlı kaplar ve tıp aletleri, Zeugma kazılarında bulunan kaplar, heykelcikler, sikkeler, mühür baskıları ve bereket tanrıçası Demeter'in heykeli sergilenmektedir.
Müze çıkışında kayaya oyulan, aile mezar odası, lahitiyle ve mezar önüne konulan, mezar sahiplerine ait heykellerle teşhir edilmektedir.
Hasan Süzer Etnografya Müzesi
Gaziantep, Bey Mahallesi, Hanifoğlu Sokak'ta yer alan bina, bu asrın başlarında inşa edilmiştir. Daha sonra birkaç kere el değiştiren bina, 1985 yılında çok harap bir vaziyette iken Hasan Süzer tarafından satın alınmış, restorasyonu tamamlandıktan sonra "Hasan Süzer Etnografya Müzesi" olarak kullanılmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağışlanmıştır.
Bina ana kaya içine oyulmuş mahzen üzerine üç kattan oluşmaktadır.
Bina içinde yer alan bölümler günlük yaşamdaki fonksiyonlarına göre yörenin eşyası ile donatılmış, mankenlerle teşhire canlılık ve gerçekçilik verilerek hizmete açılmıştır.
Eyüpoğlu Mahallesi, Hanifioğlu Sokak No: 64 Tel : (0342) 230 42 21 Pazartesi dışında her gün mesaî saatlerinde ziyarete açıktır. Fotoğraf: E.Mihçioğlu
|