anasayfa kategoriler idesözlük müze rehberi köşe yazıları sunumlar amacımız bize ulaşın
Müze rehberi
Istanbul / Türk - İslam Eserleri Müzesi


Müzenin kuruluş çalışmalarına 19. yüzyılın sonunda başlanmış, 1914 yılında ‘ Evkaf-ı İslamiye Müzesi’ (İslam Vakıfları Müzesi) adıyla Mimar Sinan`ın en önemli yapılarından biri olan Süleymaniye Camii Külliyesi İmaretler binasında ziyarete açılmıştır.

Müze daha sonra, 1983 yılında onarımı tamamlanan İbrahim Paşa Sarayı'na taşınarak Türk ve İslam Eserleri Müzesi adıyla  ikinci kez ziyaretçilere açılmıştır.

Türk ve İslâm sanatı eserlerinin tümünü  kapsayan ilk Türk müzesi olma özelliğine sahiptir.

Sultan Ahmet Meydanı batısında yer alan İbrahim Paşa Sarayı, Roma Dönemine uzanan tarihî hipodromun kademeleri üzerinde yükselir.
Kesin yapılış tarihi ve nedeni bilinmeyen bu bina, 1520`de Kanuni Sultan Süleyman tarafından kendisine 13 yıl sadrazamlık yapacak olan İbrahim Paşa`ya hediye edilmiştir.
Sultan sarayları dışında günümüze gelen tek özel saraydır.
Bugün, müze olarak kullanılan bölüm, sarayın tüm Osmanlı minyatürlerinde ve batılı sanatçıların gravür ve tablolarında karşımıza çıkan büyük merasim salonu ve onu çevreleyen bölüm ile 2. avlusudur.

Tarihlerin büyük ve görkemli olduğunu yazdığı İbrahim Paşa Sarayı, pek çok düğün, şenlik ve kutlamanın yanı sıra, karışık dönemler ve isyanlara da sahne olmuştur. İbrahim Paşa`nın 1536`da öldürülmesinden sonra da aynı adla anılmış, başka sadrazamlarca da kullanılmıştır. Ayrıca  kışla, elçilik sarayı, defterhane, mehterhane, dikimevi ve cezaevi gibi işlevler yüklenmiştir.

Dört büyük iç avlu çevresinde yer alan saray, çoğu ahşap olan Osmanlı sivil yapılarının aksine, taştan yapılmış olması nedeniyle, yüzyılımıza tümüyle ulaşabilmiştir ve 1966-1983 yılları arasında onarılarak, Türk ve İslâm Eserleri Müzesi`nin yeni binası olarak bir anlamda yeniden doğmuştur.

Odalar ve salonlarda İslam dünyasının değişik ülkelerinde meydana getirilmiş nadir sanat eserleri sergilenmektedir. Taş ve pişmiş toprak, metal ve seramik objeler, cam eşyalar, el yazma kitaplar devirlerinin en kıymetli örnekleridir .

Müze dünyanın en zengin halı kolleksiyonuna sahiptir.
Halı bölümünün alt katı son birkaç asrın Türk günlük yaşamı ve eserlerinin sergilendiği Etnografik bölümdür.

Türk ve İslâm Eserleri Müzesi,

1984 yılında Avrupa Konseyi Yılın Müzesi Yarışması Jüri Özel Ödülü`nü,
1985 yılında da Avrupa Konseyi-Unesco tarafından çocuklara kültür mirasını sevdirme konusundaki çalışmalarından ötürü verilen ödülü almıştır.

Konusunda dünyanın sayılı müzeleri arasında yer alan Türk ve İslâm Eserleri Müzesi, 40.000 eseri aşan koleksiyonu ile, İslâm sanatının hemen her döneminden ve her türünden seçkin eserlere sahiptir.

Halı Bölümü

Halı sanatının dünyadaki en zengin koleksiyonunu oluşturan halı bölümü ayrı bir önem taşımış ve müzenin uzun yıllar bir "Halı Müzesi" olarak ünlenmesine neden olmuştur.

Müze, yalnızca Türkiye`nin değil, dünyanın en zengin halı koleksiyonuna sahiptir.

13 yy.  Ender Selçuklu halılarının yanı sıra, 15. yüzyıla ait seccade ve hayvan figürlü halılar, 15.-17. yüzyıllar arasında Anadolu`da üretilen ve Batı`da "Holbein Halısı" olarak anılan geometrik desenli ya da kûfî yazıdan esinlenen halılar, bu bölümün en değerli parçalarını oluşturur.

İran ve Kafkas halıları, ünlü Uşak ve saray halı örnekleriyle zenginleşen Türk ve İslâm Eserleri Müzesi halı koleksiyonu, bugün dünyada halı sanatı üzerine ciddi bir inceleme yapmak isteyenlerin başvurmaları gereken bir kaynaktır.

El Yazmaları ve Hat Sanatı Bölümü

7. yüzyıldan 20. yüzyıla uzanan Türk ve İslâm Eserleri Müzesi yazma koleksiyonunun büyük bir bölümünü oluşturan Kur`an-ı Kerim`ler Müslümanlık`ın yayıldığı geniş coğrafi bölgelerden gelmektedir.

Emevî, Abbasî, Mısır ve Suriye Tulunoğulları, Fatımî, Eyyubî, Memlûk, Moğol, Türkmen, Selçuk, Timurî, Safavî, Kaçar ve Anadolu Beylikleri ile Osmanlı hat sanatının yaratılarının bir arada izlenebildiği ender koleksiyonlardandır.

Elyazmaları arasında, Kur`an`ların dışında, çeşitli konularda yazılmış (bazıları resimli) kitaplar, gerek konuları, gerek yazı stilleri, gerek ciltleri bakımından ilgi çekicidir.

Osmanlı sultanlarının tuğralarını taşıyan fermanlar, beratlar, herbiri bir sanat eseri niteliğindeki tuğralar, Türk ve İran minyatürlü yazmaları, divanlar Türk ve İslâm Eserleri Müzesi`ni, bu alanda da, dünyanın önemli müzelerinden biri durumuna getirmektedir.

Ahşap Eserler Bölümü

Bu koleksiyonun en önemli parçalarını 9.-10. yüzyıl Anadolu ahşap sanatının örnekleri oluşturmaktadır.

Anadolu Selçukluları ve Beylikler Döneminden kalan ender parçaların yanı sıra, Osmanlı Döneminin sedef, fildişi, bağa işlemeli ahşap eserleri, kakma sanatının eşsiz örnekleri, Kur`an cüzü muhafazaları, rahleler, çekmeceler bu zengin koleksiyonun ilgi çekici parçalarıdır.

Taş Sanatı Bölümü

Emevî, Abbasî, Memlûk, Selçuklu, Osmanlı dönemlerine ait, kimi motifli kimi figürlü, ama hemen hepsi yazılı taş eserler Türk ve İslâm Eserleri Müzesi`nde bir araya getirilmiştir. Selçuklu Dönemi taş sanatının ender ve seçkin örnekleri, av sahneleriyle, sphenks, griphon, ejder gibi masal yaratıklarının yer aldığı figürlü mezar taşları, kûfî yazılı erken dönem taş eserler, Osmanlı hat sanatının bir uzantısı olan değişik üsluplarda yazılmış kitabeler gerek nitelik, gerek nicelik açısından önemlidir.

Keramik ve Cam Bölümü

1908-1914 yılları arasında yapılan kazılarda bulunmuş keramik eserlerin ağır bastığı bu koleksiyonda Samarra, Rakka, Tel Halep, Keşan kaynaklı olanlar başta gelmektedir.

Böylece Erken-İslâm Dönemi keramik sanatının aşamalarını Türk ve İslâm Eserleri Müzesi koleksiyonunda izlemek mümkündür.

Anadolu Selçuklu ve Beylikler Dönemine ait, mozaik, mihrap ve duvar çinisi örnekleri ile Konya Kılıçaslan Sarayı alçı süslemeleri koleksiyonun bir başka önemli bölümünü oluşturmaktadır.

Osmanlı çini ve keramik sanatı örnekleri, yakın dönem Kütahya ve Çanakkale seramikleri ile noktalanmaktadır.

Cam koleksiyonu ise, 9. yüzyıl İslâm cam sanatı örnekleriyle başlayıp, 15. yüzyıl Memlûk kandillerini, Osmanlı Dönemi cam sanatı örneklerini kapsamaktadır.

Maden Sanatı Bölümü

Büyük Selçuklu İmparatorluğu dönemine ait, tarihli ender örnekler Anadolu Selçuklu döneminden havan, buhurdan, ibrik, ayna, dirhemlerle başlayan Türk ve İslâm Eserleri Müzesi Maden Sanatı Koleksiyonu, Cizre Ulu Camii kapı tokmakları ve İslâm maden sanatı alanında önemli bir yeri olan burç ve gezegen sembolleriyle bezeli figürlü 14. yüzyıl şamdanlarıyla önemli bir koleksiyon oluşturmaktadır.

16. yüzyıldan başlayıp, 19. yüzyıla ulaşan Osmanlı maden sanatı örnekleri arasında ise gümüş, pirinç, tombak, murassa (değerli taşlarla süslü) sorguç, kandil, gülabdan, buhurdan, leğen ve ibrikler yer almaktadır.

Etnografya Bölümü

Müzenin en genç bölümü olan bu koleksiyonda, Uzun yıllar boyunca toplanan etnografik parçalar, Anadolu`nun çeşitli bölgelerinden toplanmış halı-kilim tezgâhları, dokumalar, yün boyama teknikleri, halk dokuma ve işleme sanatı örnekleri, yöresel zenginlikleri içinde kostümler, ev eşyaları, el sanatları, el sanatı aygıtları, göçer çadırları kendilerine özgü mekânlar içinde sergilenmektedir.

Telefon:0(212) 518 18 05 ve 518 18 06
Faks: 0(212) 518 18 07 

 
Müze Rehberine, sitede ele alınan kategori örneklerinin görülebileceği, etnografik özelliği olan müzeler alınmıştır.
› Müze rehberi
Adıyaman Müzesi
Afyonkarahisar Müzesi
Aksaray Müzesi (Zinciriye Medresesi)
Alanya Müzeleri
Amasra Müzesi / Bartın
Amasya Müzesi
Ankara / Anadolu Medeniyetleri Müzesi
Ankara Etnografya Müzesi
Ankara Vakıf Eserleri Müzesi
Antalya Müzesi
Aydın Müzesi
Balıkesir - Edremit Ayşe Sıdıka Erke Etnoğrafya Müzesi
Bilecik - Söğüt Etnografya Müzesi
Bitlis Ahlat Müzesi
Bolu Müzesi
Burdur Müzesi
Bursa Türk İslam Eserleri Müzesi / Yeşil Medrese
Çanakkale Müzesi
Çankırı Müzesi
Çorum Alacahöyük ve Boğazköy Müzeleri
Çorum Müzesi
Denizli Atatürk Evi Etnografya Müzesi
Düzce Konuralp Müzesi / Bolu
Edirne Arkeoloji ve Etnografya Müzesi
Edirne Türk İslam Eserleri Müzesi
Gaziantep Müzeleri
Gümüşhane İkizevler Kent Müzesi
Hatay (Antakya) Müzesi
Isparta Müzesi
Isparta Yalvaç Müzesi
Istanbul / Dolmabahçe Sarayı
Istanbul / Saray Koleksiyonları Müzesi
Istanbul / Topkapı Sarayı Müzesi
Istanbul / Türk - İslam Eserleri Müzesi
Istanbul / Türk Vakıf Hat Sanatları Müzesi
Istanbul / Türk İnşaat ve Sanat Eserleri Müzesi
Istanbul / Vakıflar Halı Müzesi
Istanbul / Yıldız Porselen Müze Fabrika
Istanbul / Yıldız Şehir Müzesi - Yıldız Sarayı
Izmir - Tire Müzesi
Izmir Etnografya Müzesi
Iznik Ayasofya Müzesi
Iznik Şehir Müzesi (Nilüfer Hatun İmareti)
Karaman Müzesi
Kastamonu Livapaşa Konağı Etnografya Müzesi
Kayseri Müzeleri
Konya Ereğli Müzesi
Konya Etnografya Müzesi
Konya Karatay Çini Eserler Müzesi
Konya Mevlana Müzesi
Konya İnce Minare Taş ve Ahşap Eserler Müzesi
Kütahya Çini Müzesi
Mardin Müzesi
Nevşehir Arkeoloji ve Etnografya Müzesi
Nevşehir Ürgüp Müzesi
Samsun Arkeoloji ve Etnografya Müzesi
Sanlıurfa Arkeoloji ve Etnografya Müzesi
Tokat Müzesi
Ürgüp, Kapadokya Sanat ve Tarih Müzesi (Özel Müze)
Van Müzesi
Birsen Malkoç
Tüm hakları saklıdır. © 2024 idesanat.com
Önemli Bilgiler
1. İçeriğimizi başka bir sitede paylaşıyorsanız, lütfen kaynak belirtmeyi unutmayın, ilginize teşekkür ederiz.
2. Sitemizde bulunan bir içeriğin telif haklarına veya yasalara aykırı olduğunu düşünüyorsanız lütfen bize bildirin.